LIBER DE RESTAURATIONE S. MARTINI TORNACENSIS

CONTINUATIO


Page 319

Traiectensium episcopus, qui cenobium monachorum Helnone construxit post beatum Acharium sanctus Eligius. Iste sanctus inter cetera preclara cenobia que per Galliam contruxit eitam ecclesiam sancti Martini [Tornacenis (a)] in loco ubi nunc est restaurato edificavit. Beato Eligio sanctum Mummolenus suscessit; M[ummoleno] Gundulfus; G[undulfo] Guarulfus; G[uarulfo] Crasmarus; C[rasmaro] Framergerus; F[ramegero] Hunuanus; H[unuano] Guido cum Eunutio; deinde Heliseus; H[eliseo] Adelfredus; A[delfredo] dido; D[idone] Gislibertus, qui fuit abbas Sancti Amandi Helnonensis, qui pro parrochia sancti Martini, qui sita est apud Helnonensem in episcopio Atrebatensi, dicitur episcopo Atrebatensi vel Cameracensi dedisse pro commutatione Marceniensem abbatiam, que in apiscopatu Tornacensi iacet.G[islibeti] successit Pleon; P[leoni] Guandelmarus; G[uandelmaro] Ronegarius; R[onegario] Fichardus; F[ichardo] Emmo, qui a Normannis occisus est; E[mmoni] Rainelmus ; R[ainelmo] Heidilo; sub quo cives Tornacenses apud Noviomum se contulerunt propter devastationem et oppressionem Normannorum, quando etiam monachi Sancti Martini eiusdem civitas apud Supas villam suam in episcopio Parisiensi sitam diverterunt; H[eidiloni] Raubertus ; R[auberto] Airardus; A[irado] Gualbertus; G[ualberto] Transmarus; T[ransmaro] Rodolfus. Post hunc prefuerunt quidam episcopi, quos melius puto vocari debere raptores qua gubernatores, dissipatores quam rectores, mercenarios quam pastores; beneficia enim ecclesia disperdiderunt et pene ad nichilum redegerunt, ita ut de antiquis possessionibus nichil amplius eamm cernamus hodie quam hodie tenere quam tria molendina episcopi tresque quadrigas terre eius et canonicorum theloneum, pontinagium foragiorumque suam partem, exceptis paucis terris et molendinis, que per fidelium oblationes recupaverunt. Quod quomodo acciderit, verba que a maioribus nostris accepimus posteris tradimus.

Radulfo successit in episcopatu Fulcherus. Hic existens spurius generatione, ex patre scilicet ignobili natus, filius fuit principis coccorum regis Francie. Qui ambiens episcopatum, regem Gallie et optimates curie eius symoniacos effecit eosque sibi favoribiliter confederavit. Cuius ordinatio quia contra sacros canones fuit, per omne tempus que prefuit contra Deum et sanctam ecelesiam intumuit vitamque indignam omnimodus duxit. Adeptus ergo gradum cupitum, tres ecclesias in Noviomo subvertit, permittente rege et primoribus eius, quibus earum predia et possessiones tradidit, ut eum quasi dominium attollerent hominiumque et fidelitatem promitterent, sicut antecessoribus eius facere consueverunt. Que dum iuxta votium optinuisset, deliberas etam regionem Tornacensem invisere. Qui Tornacum veniens (1), [cum (b)] et a clero et populo fuisset receptus, duas ecclesias finitimas subvertit, videlicet beati Quintini de Foro, in qua canonici commanebant, beatique Petri de media urbe, ubi sanctimoniales degebant, suadentibus militibus quos secum adduxerat; quibus etiam predia earum distribuit pro captanda benivolentia eorum, terras etiam quasdam hereditarias Sancti Martini, qui in persecutione Normannica devastate fuerunt et adhuc sine incolis inculte iacebant, invasit eisque ad augmentum sue dampnationis addidit; beneficia quoque sua, que de manu regis predecessores eius susceperant, illis superadiciens, monetam scilicet civitatis, mairiam, iusiticiam, districtum, advocationem, wionagia, tria molendina de sex supra positis, episcopatum modo miserabili pessumdedit. Clericorum quoque bona magna ex parte lacerans, a breve tempus dignas ultionis penas exsolvit. Cum enim de Tornaco Noviomum redisset, protinus infirmitate correptus, sequenti nocte vidit in sompnis, quod esset inter duo altaria que erant in presbiterio eccelesie Sante Marie Tornacensis sedis episcopalis. Videbat etiam ignem maximum inter eadem altari succendi et puellam speciosissimam, sed scissis vestibus indutam, iuxta maius altare stantem et complosis manibus crines suos et faciem cedentem ac de Fulchero, qui vestes suas sciderat, qui se nudaverat, iusticiam a Deo cum magno clamore gemitu querentem ipsumque Fulcherum in flammas illius impellentem et dicentem ei "O crudelis tyranne, avidus pervasor mee ecclesia, quare me ita lacerasti? Cur tantis dedecoribus me infecisti?" Cumque Fulcherus econtra reluctaretur, et diceret: "Domina totius orbis, non vos sic dehonestatam redididi", adiecit puella, dicens "Quotiens bona famulantium mihi defraudasti, totiens in me tela obprobrium iaculasti." De qua tremende visione statim evigilans, vehemeter clamore causam sciscitantibus cepit et clamore suo totam suam familiam suam excitavit. Concurrentibus universis et clamore causam sciscitantibus, quid in sompnis vidisset, etulit et puellam illam sanactam Dei genetricem esse exposuit, que Filio suo conquesta est, quod ecclesiam suam sui iuris terris quasi suis vestibus nudasset et militibus Noviomensibus dedisset, ideoque se mala morte quantotius periturum et gehenne flammis demergendum subiunxit. Perterritis omnibus et finem rei prestolantibus, ecce subito apprehendit eum dolor dirus viscerum, et morbo intercutaneo percussus, ut de Herode dicitur, videntibus cunctis, ceperunt vermes qui pediculi vocantur de corpore eius glomeratim ebullire gutterque et facie eius cum toto corpore operire; et hos tam diu factum est, donec animam redderet. Cumque corpus defuncti lotum et vestibus ex more fuisset dutum, numquam pediculi cessabant ebullire totasque vestes operire, donec ministri necessitate compulsi aliis vestibus indutum in corio cervino consuerunt sique sepelierunt.

6 Huic Fulchero successit Hadulfus; H[adulfo] Leudulfus; L[eadulfo] Rabodus; R[abodo] Harduinus. Hic fuit tempore Roberti Francorum regis, filii Hugonis Capet, in quo finita est posteritas regum Francia qui fuerunt de stirpe illius Karoli incliti regis, qui pro nimia probitate sua a Romanis evocatus, coronat est in regem, et Karolus cognomento Magnus appellatus, imperavit tam Romanis quam Fran postea 13 annis; cuius heredes per 11 generationes regnum Francorum tenuerunt. Sed Hugo Capet, cum esset dux Parisensis, proditione et dolo Ascelini Laudunensis episcopi nocte Laudunum ingressus cum militar manu, Karolum regem, cognatuum suum, qui cognominabatur Infatuatus, in turre Laudunensi cepit vinctumque eatenis regno privavit. Cui principatum adeptus, a Gerberto Remensi archiepiscopo diademate coronatus et rex Francorum appellatus est. Cuius filius prefatus Robertus, sciens Balduinum Barbatum Flandrensium comitem tunc temporis magne esse potentie, filiam Adelam adhuc puellulam filio eius adolescentuo Balduino Insulano desponsavit patrique eius nutriendam tradidit.

7. Ea tempestate habebat idem Robertus rex turrim Noviomi sitam infra terminos ecclesie beate Dei genetricis Marie secus curiam espiscopi, per quam multa mala eiusdem urbis populo intulit. Miles enim, cui a rege custodienda tradita fuerat, ferocis animi existebat, adeo ut exactiones episcopales iure suo mancipare vellet. Cunctis placitis causisque forensibus, que in curia episcopi determinanda erant, principari volebat nichilque episcopum constituere licebat, nisi quod ipse prior disposuisset, sic itaque episcopum et cives exasperans, nonnullia servitia eis ingerebat. Cum ergo longo tempore id ageret nullisque exhortationibus religiosorum respicere vellet, ultra vecordiam eius ferre non valentes, episcopus cum clero et populo valde afflicti, proponunt omnino resistere modumque quo ad effectum perveniant ceperunt exquirere. Tandem eis videtur, quod, si turris eversa fuisset, que materia pertinatie eius erat, facile pacem optinerent. Accedit ergo quadam die, ut is qui custodire arcem debebat casu fortuito deesset, nec ullus de tota familia eius superesset nisi solummodo coniunx eius cum famulabus suis. Cernens ergo episcopus opportunam tempus accidisse, quo premeditatum consilum de subversione turris complere posset, civibus apprehendere arma precepit cunctosque gladiis accin-


a) manu s. XIV. add c.
b) deest c.

1. Haec fusius in encyclica narrantur


return to the texts page
to the previous page -
to the next page
return to the main page